Ongevallen en trauma
Iedereen is er zich wel van bewust dat een letsel aan het hoofd (Latijn: trauma capitis) een ernstige zaak is. In het hoofd zitten immers de hersenen, die de grondslag zijn van ons hele geestelijke leven. Omdat de hersenen in mechanisch opzicht een zachte massa vormen en dus heel kwetsbaar zijn voor mechanisch geweld, heeft de natuur ze ter bescherming opgeborgen in een harde benige doos: de schedel. Letsels aan het hoofd kunnen dus de schedel, de hersenen of beide beschadigen.
Tumoren
Binnen de schedel kunnen verschillende soorten tumoren voorkomen. Een eerste onderscheid betreft het weefsel waaruit een hersentumor is ontstaan. Er kan sprake zijn van een intra cerebrale tumor en extra cerebrale tumor. Intracerebraal wil zeggen in het eigenlijke hersenweefsel. Extracerebraal betekent, ontstaan uit ander weefsel, maar wel binnen de schedel gelegen. Zo'n tumor kan wel op de hersenen drukken.
Hydrocefalie
Hydrocefalie, de vorming van een "waterhoofd", berust op een gestoorde omloop van het hersen- en ruggenmergvocht (liquor). Om dit te begrijpen, moet men enige kennis hebben van de anatomie van schedel en hersenen en van de vorming en afvloei van de liquor.
Schedelafwijkingen
Alle kinderen met craniosynostose hebben gemeen dat één of meer schedelnaden te vroeg gesloten zijn. Meestal al voor de geboorte, zodat ze geboren worden met een afwijkende schedelvorm. De groei vanuit de naden is als regel voltooid rond de leeftijd van 8 jaar. Als een schedelnaad te vroeg dichtgaat, blokkeert daar de groei. Ter compensatie zal groei plaatsvinden bij de open naden. Afhankelijk van welke naad te vroeg sluit, ontstaat een typische schedelvorm.
Hersenbloedingen
Onder een hersenbloeding verstaan we hier een plotselinge en spontaan opgetreden bloedophoping in of rond de hersenen. Bloedingen als gevolg van een ongeval blijven buiten beschouwing. De spontane hersenbloedingen vallen uiteen in: bloedingen in de hersenen (de intracerebrale bloeding) én bloedingen rond de hersenen (de chno?dale bloeding en de subdurale bloeding).
Functionele neurochirurgie
Aangezichtspijn kan optreden na een medische ingreep, zoals na operaties aan de neusbijholten of tandheelkundige ingrepen. Bij gedeeltelijke zenuwbeschadigingen kan er voor de patiënt een onacceptabele pijn ontstaan. De huid reageert gevoelig op aanrakingen, terwijl er bovendien een veranderde gevoelsbeleving of zelfs gevoelloosheid kan optreden.